Page 45 - Ponad słowami kl.1

NAWIĄZANIA 95

„...wszystkie noszą odzież zieloną”, mówił cichy, lecz bardzo wyraźny głos, zaczynając od r
środka zdania, „dzieci delty zaś noszą odzież khaki. Och nie, z dziećmi deltami nie chciałbym
się bawić. A epsilony są jeszcze głupsze. Są tak głupie, że nawet nie umieją czytać ani pisać.
Ponadto ubierają się na czarno, a to taki wstrętny kolor. Ach, jak się cieszę, że jestem betą”.
Chwila pauzy, potem głos mówił dalej: Przydatne słowa
„Dzieci alfy noszą odzież szarą. Pracują dużo ciężej niż my, bo są tak strasznie, strasznie
Antyutopia
mądre. Naprawdę ogromnie się cieszę, że jestem betą, bo nie muszę tak ciężko pracować. Utopia negatywna,
A poza tym jesteśmy o wiele lepsze niż gammy i delty. Gammy są głupie. One wszystkie nazywana też dystopią;
noszą odzież zieloną, dzieci delty zaś noszą odzież khaki. Och nie, z dziećmi deltami nie utwór, zazwyczaj w formie
chciałbym się bawić. A epsilony są jeszcze głupsze. Są tak głupie, że...”. powieści, przedstawiający
społeczeństwo przyszłości,
Dyrektor nacisnął wyłącznik. Głos umilkł. Jedynie jak własne słabe echo pomrukiwał w którym prawa jednostki
nadal spod osiemdziesięciu poduszek. zostały ograniczone do mi-
– Do chwili przebudzenia zostanie im to powtórzone jeszcze ze czterdzieści lub pięć- nimum i podporządkowane
dziesiąt razy, potem znowu w czwartek i sobotę. Sto dwadzieścia powtórzeń trzy razy na opresyjnemu państwu.
tydzień przez trzydzieści miesięcy. A potem przejdą do trudniejszej lekcji.

Przełożył Bogdan Baran
Wskazówki interpretacyjne. Antyutopijna wizja przyszłości
Opublikowana w 1932 r. w Londynie powieść Nowy wspaniały świat to najbardziej znana
książka Aldousa Huxleya. Utwór został napisany w konwencji science fiction i – obok
Roku 1984 George’a Orwella [dżordża orłela] z 1949 r. – jest uznawany za jedną z najsłyn-
niejszych antyutopii w literaturze. Świat przedstawiony w dziele to na pozór doskonale
działający system polityczny i społeczny, w którym obywatele nie czują się samotni ani
nieszczęśliwi. W rzeczywistości jednak człowiek jest tutaj sprowadzony do roli przedmiotu
– idealnie dopasowanej części maszyny, którą jest społeczeństwo. Ta niepokojąca wizja
przyszłości miała w założeniu autora uświadomić odbiorcom powieści negatywne skutki,
do jakich mogą doprowadzić bezkrytyczne zwrócenie się ku osiągnięciom nauki i techniki
oraz całkowita rezygnacja z indywidualizmu i z potrzeb emocjonalnych człowieka. Huxley
pokazał też niebezpieczeństwo związane z próbą stworzenia na siłę idealnego świata,
w którym „dobro” społeczeństwa obraca się przeciwko jednostce.

Po przeczytaniu

1. Narysuj w zeszycie wykres obrazujący strukturę społeczną przedstawioną we
fragmencie utworu, a następnie krótko ją scharakteryzuj.
2. W jakim celu w Ośrodku Rozrodu i Warunkowania embriony są poddawane wa-
runkowaniu? Na czym ono polega?
3. Opisz sposoby kształcenia dzieci i młodzieży obowiązujące w Republice Świata.
Oceń ich skuteczność i poddaj je ocenie.
4. Omów na przykładzie Nowego wspaniałego świata Huxleya i Utopii Morusa po-
dobieństwa i różnice między utopią a antyutopią.
5. Ideały Republiki Świata to Wspólność, Identyczność, Stabilność. Porozmawiaj-
cie w klasie o tym, jaką wartość mają one dla członków współczesnych społe-
czeństw.
6. Odwołaj się do poznanych fragmentów powieści Nowy wspaniały świat i Utopii
Morusa i napisz na tej podstawie pracę, w której odpowiesz na pytanie, czy do-
bro społeczne jest ważniejsze od szczęścia jednostki.